- Καρυάτιδες
- Ονομασία παρθένων από τις Καρυές της Λακωνίας κατά την αρχαιότητα, οι οποίες χόρευαν σε θρησκευτικές γιορτές· επίσης, τύπος γυναικείου αγάλματος που αντικαθιστά κίονες για την υποστήριξη του θριγκού των οικοδομημάτων.
Σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, η ονομασία Καρυάτις οφείλεται στην πόλη Καρυά της Πελοποννήσου. Μετά τη μάχη των Θερμοπυλών οι κάτοικοί της ενώθηκαν με τους Πέρσες. Οι υπόλοιποι Έλληνες, μετά τη νίκη τους κατέστρεψαν την πόλη για την αποστασία της, σκοτώνοντας τους άνδρες και εξανδραποδίζοντας τις γυναίκες. Τις τελευταίες υποχρέωσαν να φέρουν όλο τους τον στολισμό και μακριές εσθήτες κατά την αιχμαλωσία τους. Όπως λοιπόν οι αρχιτέκτονες μεταχειρίστηκαν για κολόνες μορφές Περσών ανδρών, για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποίησαν και ομοιώματα των Κ.
Άλλη εξήγηση είναι πως οι Κ. αντιπροσώπευαν απλώς τις κόρες που έπαιρναν μέρος στις διάφορες λατρευτικές τελετές, ως λουτροφόροι ή κανηφόροι. Από τις κόρες αυτές, οι οποίες πριν από την όρχηση σήκωναν κάνιστρα στα κεφάλια, ίσως να εμπνεύστηκαν οι αρχιτέκτονες την ιδέα να τοποθετούν κόρες στις παραστάδες της εισόδου διαφόρων οικοδομημάτων και αργότερα σε μνημεία. Κ. υπήρχαν και στους Δελφούς (6ος αι. π.Χ., Θησαυρός Κνιδίων και Σιφνίων), στην Αθήνα (5ος αι. π.Χ., οι Κόρες του Ερεχθείου) και στις Τράλλεις. Τέλος, Κ. χρησιμοποίησαν στην αρχιτεκτονική τους και οι Ρωμαίοι, έχοντας πρότυπο εκείνες του Ερεχθείου.
Μία Καρυάτιδα, που ήταν τοποθετημένη στο Ερέχθειο, στην Ακρόπολη της Αθήνας.
Dictionary of Greek. 2013.